Όταν ο βήχας κάνει την εμφάνισή του σε εμάς, στα παιδιά μας ή στους οικείους μας, όλοι προβληματιζόμαστε με ερωτήσεις όπως "πως να σταματήσω το βήχα" ή "αντιμετώπιση βήχα" ή "σιρόπι για βήχα" ή "εισπνεόμενα για βήχα". Αυτό που όμως ίσως δεν γνωρίζουμε ή σκόπιμα παραβλέπουμε είναι ότι ο βήχας δεν είναι ασθένεια αλλά σύμπτωμα, οπότε πριν προβούμε σε οποιαδήποτε ενέργεια για εμάς ή τους δικο΄΄ύς μας πρέπει να προσπαθήσουμε να βρούμε την υποκείμενη αιτία.

Πληροφορίες:

Ο βήχας είναι ένα από τα πιο συχνά εμφανιζόμενα συμπτώματα στον ανθρώπινο οργανισμό και αποτελεί φυσιολογική αντίδραση του αναπνευστικού συστήματος σε ερεθίσματα ή επιθέσεις. Κατά τη διάρκεια του βήχα, οι μύες του διαφράγματος, του θωρακικού και του κοιλιακού τοίχου συσπάται εντατικά, ενώ ο αναπνευστικός αέρας εκτοξεύεται από τα πνεύμονες με ισχυρή δύναμη. Αυτή η κινητική ενέργεια έχει ως στόχο τον καθαρισμό του αναπνευστικού συστήματος από ξένα σώματα, βλάβες ή εκκρίσεις, που μπορεί να είναι ερεθιστικά και επιβλαβή για την υγεία μας.

Εκτιμάται ότι περίπου το 10% του πληθυσμού βιώνει βήχα κάθε χρόνο, με τα παιδιά να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα.

Ο βήχας μπορεί να οφείλεται σε πλήθος παθήσεων, τόσο του αναπνευστικού συστήματος, όσο και άλλων οργάνων.

Αναπνευστικές παθήσεις:

• Κοινό κρυολόγημα
• Γρίπη
• Βρογχίτιδα
• Πνευμονία
• Βρογχικό άσθμα
• Κυστική ίνωση
• Καρκίνος του πνεύμονα

Παθήσεις άλλων οργάνων:

• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Λήψη φαρμάκων

Επιπλέον, ο βήχας μπορεί να προκληθεί από:

• Ερεθιστικούς παράγοντες (κάπνισμα, σκόνη, χημικές ουσίες)
• Ξένα σώματα
• Ψυχογενείς παράγοντες (στρες, άγχος)

Χαρακτηριστικά του βήχα:

• Διάρκεια: Οξύς (έως 3 εβδομάδες), υποξύς (3 έως 8 εβδομάδες), χρόνιος (πάνω από 8 εβδομάδες)
• Παραγωγικότητα: Ξηρός (χωρίς φλέγματα), παραγωγικός (με φλέγματα)
• Ήχος: Γαργαλητός, βραχνός, κροταλιστικός, παροξυσμικός
• Χρόνος εμφάνισης: Ημερήσιος, νυχτερινός, μετά από άσκηση, μετά από ξάπλωμα

Συνοδευτικά συμπτώματα:

• Πυρετός
• Δύσπνοια
• Πόνος στο στήθος
• Αιμόπτυση
• Ρινική συμφόρηση
• Πονόλαιμος
• Βραχνάδα

Γιατί ο βήχας δεν είναι ασθένεια:

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ο βήχας δεν είναι ασθένεια αυτός καθαυτός, αλλά ένα συμπτώμα που μας προειδοποιεί για την ύπαρξη κάποιου προβλήματος στον οργανισμό μας. Αν και συχνά είναι απλώς ένας φυσιολογικός μηχανισμός αμυντικής αντίδρασης, ο βήχας μπορεί επίσης να είναι ένδειξη ύπαρξης κάποιας υποκείμενης πάθησης ή προβλήματος υγείας. Μερικές από τις πιο συχνές αιτίες του βήχα περιλαμβάνουν τους αλλεργικούς παράγοντες, τις αναπνευστικές λοιμώξεις, τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (COPD), τον καπνισμό, καθώς και την καρδιακή ανεπάρκεια.

Η διάκριση του βήχα από την ασθένεια είναι σημαντική, καθώς καθορίζει την προσέγγιση στη θεραπεία.

Για παράδειγμα:

• Ο βήχας που οφείλεται σε κοινό κρυολόγημα, συνήθως υποχωρεί από μόνος του μέσα σε λίγες ημέρες.
• Ο βήχας που οφείλεται σε βρογχίτιδα, μπορεί να χρειαστεί αντιβιοτική αγωγή.
• Ο βήχας που οφείλεται σε άσθμα, αντιμετωπίζεται με εισπνεόμενα φάρμακα.

Κατά συνέπεια, ο βήχας είναι ένα σημαντικό σύμπτωμα που δεν πρέπει να αγνοηθεί. Η ανίχνευση της αιτίας του βήχα απαιτεί μια σφαιρική κλινική αξιολόγηση από έναν ειδικό για να διασφαλιστεί η κατάλληλη διάγνωση και θεραπεία.

Πως μπορεί να βοηθήσει ο ΩΡΛ

Ο ΩΡΛ, με την εξειδίκευσή του στις παθήσεις του αυτιού, της μύτης και του λαιμού, δύναται να διερευνήσει και να διαγνώσει την αιτία του βήχα.

Μέθοδοι διάγνωσης:

• Λήψη ιστορικού
• Κλινική εξέταση
• Ενδοσκόπηση λαιμού και ρινός
• Ακτινογραφία θώρακος
• Σπιρομέτρηση
• Εξετάσεις αίματος

Θεραπεία

Η θεραπεία του βήχα εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία. Ο ΩΡΛ, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της διάγνωσης, δύναται να χορηγήσει:

• Φαρμακευτική αγωγή (αντιβιοτικά, αντιβηχικά, αποχρεμπτικά)
• Θεραπεία με εισπνοές
• Χειρουργική επέμβαση (σε σπάνιες περιπτώσεις)

Πως να σταματήσετε τον βήχα

• Αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας
• Ενυδάτωση του οργανισμού
• Χρήση υγραντήρα
• Αποφυγή ερεθιστικών (κάπνισμα, σκόνη)
• Ανύψωση του κεφαλιού κατά τον ύπνο

Συμπληρωματικές θεραπείες

• Φυσικές θεραπείες (μέλι, ρίγανη, ευκάλυπτος)
• Ομοιοπαθητική
• Βελονισμός

Σημαντικές πληροφορίες:

• Επισκεφθείτε τον ΩΡΛ σας εάν ο βήχας επιμένει για περισσότερο από 3 εβδομάδες, συνοδεύεται από πυρετό, δύσπνοια, ή αιμόπτυση.
• Μην λαμβάνετε αντιβιοτικά χωρίς ιατρική συνταγή.
• Προτιμήστε σιρόπια βήχα με βάση το μέλι για παιδιά άνω του 1 έτους.
• Μην αφήνετε τα παιδιά να βήχουν σε κλειστούς χώρους.